Cách thức thúc đẩy tương tác trực tuyến

Một trong những kết quả đáng tự hào của dự án EMVITET là giáo viên tham gia vào dự án sẽ có đủ kiến thức và kỹ năng để tổ chức các khóa học trực tuyến một cách hiệu quả. Một thách thức lớn trong giảng dạy trực tuyến là khoảng cách giữa giáo viên và học sinh và giữa các học sinh. Làm thế nào giáo viên có thể giải quyết vấn đề này?

Hai khái niệm quan trọng ở đây là đối thoại và cấu trúc. Bạn có thể thu hẹp khoảng cách với học sinh của mình bằng cách xây dựng sự cân bằng giữa mức độ đối thoại và cấu trúc trong các phần trực tuyến của khóa học. Bạn cũng nên tính đến việc xây dựng thói quen tự giác ở học sinh.

Tương tác giữa học sinh và bài học 

Trong điều kiện không có sự tương tác trực tiếp với học sinh, cần phải chú ý đến việc tương tác giữa bài học và học sinh. Điều quan trọng là phải khuyến khích học sinh xử lý thông tin với sự phản biện, mở rộng quan điểm, xây dựng kiến thức và sau đó áp dụng nó. Trên trang này, bạn sẽ tìm thấy một số mẹo có thể giúp bạn thực hiện được công việc này. 

THỰC HIỆN NHƯ THẾ NÀO?

1. Ôn tập kiến thức  

Điều quan trọng là phải xây dựng dựa trên kiến thức hiện có. Nó là điều không thể thiếu để tiếp thu thêm được những kiến thức mới.

2. Đưa ra các hướng dẫn rõ ràng, có cấu trúc và cũng hơi có tính thách thức

Một cấu trúc rõ ràng và một sự hiểu biết vững chắc về mục tiêu thì quan trọng đối với học sinh.

Làm thế nào bạn có thể thực hiện?

Mẹo 1: Gerard van den Boom của Đại học Mở Hà Lan đã viết một bài báo có tựa đề ‘Ontwerpen met modellen’ [Thiết kế với các mô hình mẫu]. Có nhiều cách trình bày tài liệu học tập khác nhau. Ví dụ, cấu trúc của học tập dựa trên nhiệm vụ học tập (TBL) có thể như sau:

• Giới thiệu (dưới dạng văn bản hoặc file ghi âm hoặc video).

Một hướng dẫn rõ ràng và đầy thách thức không chỉ bao gồm mô tả về “những gì cần phải làm” mà còn phải rõ ràng về định hướng (tại sao phải tham gia đầy đủ trong lớp) và giải thích về mức độ các hoạt động sáng tạo cần thực hiện. Các phiếu đánh giá và bài làm ví dụ có thể được đưa ra để minh họa thêm về trọng tâm học tập và mức độ hiệu suất mong đợi.

●   Đưa ra các nhiệm vụ cốt lõi mà học sinh phải thực hiện khi sử dụng nguồn tài liệu:

○ mô hình hóa / giải thích

○ ví dụ

○ bài tập

●   Kết thúc (học sinh có thể tạo bản tóm tắt nội dung và đăng lên diễn đàn, giáo viên có thể hiển thị sẵn bản tóm tắt của mình làm phản hồi và sẽ hiển thị sau khi học sinh nộp bài của họ).

Mẹo 2: Đưa ra hoặc yêu cầu bản tóm tắt ngắn gọn khi kết thúc một giai đoạn học tập hoặc chủ đề môn học. Bạn có thể làm bằng video ngắn, podcast, đồ họa thông tin, bản đồ tư duy hoặc bản tóm tắt thông thường. Có thể do học sinh hoặc giáo viên tự chuẩn bị.

3. Hướng dẫn học sinh phương pháp học tập hiệu quả

Khuyến khích học sinh cải tiến phương pháp học tập. Bằng cách này, học sinh xử lý nội dung bài học tốt hơn so với việc chỉ đơn thuần xem qua một văn bản và nêu ra các chủ đề nhất định. Điều quan trọng là nó giúp ngăn chặn sự trì hoãn ở học sinh. Hơn nữa, cũng tránh được việc đợi cho đến trước kỳ thi mới bắt đầu học.

Làm thế nào bạn có thể thực hiện?

Trong blog này, các tác giả thảo luận về một vài chiến lược và chỉ ra một cách chính xác rằng không phải tất cả các chiến lược đều phù hợp với tất cả các loại nội dung. Họ cũng nhấn mạnh rằng điều quan trọng là phải dạy học sinh về những chiến lược này.

Rõ ràng, nhiều chiến lược trong số này có thể được áp dụng mà không cần sử dụng công nghệ, nhưng thông thường sử dụng công nghệ sẽ làm cho quá trình diễn ra hiệu quả hơn.

4. Xen kẽ các dạng bài tập

“Trong quá trình luyện tập, sự thay đổi thường là chìa khóa. Bằng cách xen kẽ giữa thực hành và các loại nội dung khác nhau, học sinh có thể học cách sử dụng các chiến lược giải quyết vấn đề khác nhau. Sự đa dạng là gia vị của việc học!”

Điều này không chỉ khác nhau về nội dung hoặc định dạng (video, văn bản, podcast, ...). Giáo viên sẽ khuyến khích học sinh áp dụng kiến thức của họ vào thực tế bằng nhiều cách. Điều này khuyến khích học sinh suy ngẫm về nội dung bài học ở mức độ sâu hơn và có lợi cho việc học tập lâu dài.

• Xen kẽ các dạng bài tập thực hành tương tự nhau

• Chuyển đổi giữa các ví dụ đã hoàn thành xong, các ví dụ đã hoàn thành một phần, các vấn đề hoàn thành và các bài tập không có mục tiêu cụ thể. 

• Xen kẽ giữa các loại hình thức thực hành 

• Chuyển đổi giữa công việc cá nhân, theo cặp và hợp tác trong các nhóm nhỏ.

Nếu học tập trực tuyến, bạn có thể tìm thấy các tổng quan khác nhau về các công cụ:

• Edshelf: Tìm các công cụ giảng dạy phù hợp với nhu cầu của bạn: Tìm các công cụ giáo dục phù hợp với nhu cầu của bạn (lọc các công cụ theo nhiều cách khác nhau).

• Padagogy Wheel (hàng trăm ứng dụng, phù hợp với phân loại của Bloom, các hoạt động học tập và các giai đoạn của SAMR.)

• Trung tâm thư mục công cụ dành cho việc học tập và ứng dụng công nghệ (Tools Directory Centre for Learning and Performance Technologies): nhiều công cụ, được phân loại với các mô tả ngắn gọn). 

Tương tác giữa học sinh và môi trường học tập

Học sinh tương tác trực tuyến trong một môi trường học tập. Sự tương tác này có thể diễn ra không đồng bộ hoặc đồng bộ. Đối với môi trường học tập không đồng bộ, chúng ta đang nói về tất cả các chức năng trong hệ thống quản lý học tập (LMS) mà giáo viên đang sử dụng (ví dụ: lớp học google, Moodle, v.v.). 

THỰC HIỆN NHƯ THẾ NÀO?

Hệ thống quản lý học tập (LMS) cung cấp một loạt các chức năng bao gồm tạo và hiện thực hóa các định dạng kích hoạt trực tuyến khác nhau cho học sinh trong khóa học của bạn. Môi trường học tập sẽ cung cấp một bầu không khí học tập tích cực, hấp dẫn và có cấu trúc:

• Cấu trúc: sử dụng một trang đầu được đầu tư kỹ lưỡng để hiển thị cấu trúc của khóa học. 
• Sử dụng module học tập thay vì thư mục và vạch ra một lộ trình học tập có cấu trúc. Sử dụng các mục tiêu học tập.
• Sử dụng các biểu tượng để cung cấp các loại tài liệu học tập khác nhau và để tạo mục lục dễ nhận biết
• Sử dụng các diễn đàn thảo luận với các cơ hội học tập. Cung cấp hướng dẫn rõ ràng.
• Cho phép học sinh góp ý và học hỏi từ những người khác.
• Khai thác tiềm năng của blog.

● Theo dõi thường xuyên để giữ bài học theo mạch.

● Đưa ra các bài tập tổng kết kiến thức cho học sinh.

● Sử dụng các clip kiến thức với các câu hỏi hướng dẫn.

Tương tác giữa học sinh và giáo viên

Hình thức tương tác này là về cuộc đối thoại giữa bạn và học sinh. Nói cách khác: làm thế nào bạn với tư cách là một giáo viên có thể tương tác với học sinh của mình trong một môi trường học tập trực tuyến mà không có sự tiếp xúc trực tiếp?

THỰC HIỆN NHƯ THẾ NÀO?

1. Truyền đạt sự nhiệt tình

Đây là một khía cạnh quan trọng trong môi trường học trực tuyến. Làm bài trước màn hình mà không có liên hệ với các học sinh khác, thật là mệt mỏi. Nếu bạn thu hút học sinh tham gia vào lớp bằng sự năng động của mình, bạn có thể ảnh hưởng đến mức độ sẵn sàng tham gia tích cực của họ. Ví dụ, ngay cả giọng nói của bạn cũng có thể có tác động đến động lực học của học sinh.

2. Tương tác với từng học sinh

Chỉ rõ cho học sinh của bạn cách họ có thể liên lạc với bạn: qua thư, qua điện thoại, 1 giờ giải đáp thắc mắc qua khung trò chuyện ví dụ như trò chuyện sau giờ học,... 

Bạn có tương tác với từng cá nhân hay trong một nhóm không? Cho học sinh biết cách họ có thể đặt các câu hỏi, chẳng hạn như qua trò chuyện trong google hangout?

Các câu hỏi cá nhân thường xuyên được lặp lại có thể được trả lời trong một nhóm.

3. Tương tác trong các lớp học trực tuyến

Yêu cầu tương tác, gợi mở ngắn đầu giờ, … trong các bài học trực tuyến. Bằng cách này, bạn đang tương tác với học sinh từ xa trong khi học trực tuyến

4. Tạo sự tương tác trong dạy học không đồng bộ

Ngay cả khi bạn thời điểm tương tác không đồng bộ, bạn vẫn có thể tương tác với học sinh của mình.

Làm thế nào để thực hiện?

- Đặt câu hỏi bằng máy mentimeter hoặc các công cụ tương tự khác: yêu cầu học sinh biểu quyết chọn đáp án cho một câu hỏi trắc nghiệm hoặc yêu cầu họ đưa ra câu trả lời cho một khẳng định.

- Nếu học sinh vẫn còn thắc mắc với một chương hoặc chủ đề nào đó. Hãy bảo họ gửi thắc mắc qua email, đăng nó trên một diễn đàn thảo luận hoặc gửi nó như một bài tập trong LMS…

5. Giữ tương tác: học sinh của bạn có hào hứng với bài học không?

Trong môi trường học tập trực tuyến, việc xem xét học sinh có hào hứng với bài học không thật sự khá khó. Họ đã hiểu đề bài chưa? Học sinh có bắt đầu thực hiện những gì bạn cung cấp trực tuyến trong các clip kiến thức, bài tập luyện tập hoặc bài tập về nhà không? Làm thế nào bạn có thể theo dõi những việc này?

Tương tác giữa học sinh với nhau

Loại hình này liên quan đến sự tương tác trực tuyến giữa các học sinh với nhau theo cặp hoặc trong một nhóm. Trong môi trường trực tiếp, sự tương tác này thường xảy ra một cách tự phát: học sinh hỏi nhau một câu hỏi về chủ đề, đưa ra nhận xét trong giờ học hoặc thảo luận một cách tự nhiên về cách giải một bài tập. Trong môi trường trực tuyến, điều này ít rõ ràng hơn do khoảng cách. Là một giáo viên, bạn cần kết hợp những tương tác này (thậm chí) một cách có ý thức hơn vào các bài học của mình và phân bổ đủ thời gian cho chúng. Điều này có thể được thực hiện trong cả dạy học đồng bộ và không đồng bộ.

Làm thế nào để thực hiện?

1. Tương tác ngắn

Ngay cả khi kết hợp những khoảnh khắc tương tác ngắn vào bài học cũng có thể giúp tăng mức độ tương tác và giảm khoảng cách.

Phương pháp này được thực hiện như thế nào?

• Cho phép học sinh phản hồi các nhận xét, câu trả lời và đề xuất trong một bài học đồng bộ thông qua chức năng Zoom của bình chọn hoặc qua trò chuyện.
• Các khoảnh khắc thảo luận sôi nổi hoặc các cuộc thảo luận ngắn trong các nhóm xuyên suốt các bài học.
• Thảo luận quan điểm trong diễn đàn thảo luận trực tuyến bằng cách cung cấp rõ ràng các tiêu chí (định lượng và định tính) cho các ý kiến.

2. Phương pháp học tập trực tuyến kích thích sự tương tác

Ngoài những lúc tương tác ngắn, bạn cũng có thể chọn những hình thức học tập trong đó sự tương tác giữa các học sinh là yếu tố trung tâm. Học sinh thường dành một ít thời gian cho việc này, vì vậy, hãy ghi nhớ điều này khi soạn giáo án cho bài học hoặc bài tập. 

Cũng có thể thực hiện theo một cách khác.

1. Làm việc theo cặp trong một bài học đồng bộ

Trình bày một câu hỏi hoặc câu khẳng định trong giờ học và yêu cầu học sinh viết ra ý kiến hoặc câu trả lời một cách rõ ràng. Sau đó, hãy để học sinh trao đổi suy nghĩ về vấn đề này trong các nhóm nhỏ gồm hai hoặc ba người (thông qua tạo các phòng thảo luận) và sau đó trả lời trước cả lớp. Điều này có thể được thực hiện bằng trao đổi trực tiếp, nhưng trong các nhóm lớn, tốt nhất là thực hiện thông qua khung trò chuyện, thăm dò ý kiến hoặc một công cụ khác như padlet.

2. Phương pháp jigsaw

Trong hình thức làm việc nhóm này, học sinh làm việc theo nhóm nhỏ (nhóm phân tích) để thu nhận kiến thức và chuyên môn về một chủ đề cụ thể. Sau đó họ chuyển từ nhóm con đầu tiên này sang một nhóm con (mới được thành lập) để tiếp tục thảo luận.

Bạn cũng có thể tạo thành các phòng thảo luận nhỏ. Bạn có thể truyền đạt thành phần nhóm cho học sinh qua Toledo, sau đó học sinh phải tự tổ chức trực tuyến. Tốt nhất là đặt ra thời hạn mà cuộc thảo luận trong các nhóm nhỏ phải hoàn thành và yêu cầu họ gửi kết quả hoặc đề xuất câu trả lời (cho dù có liên quan đến chủ đề chung hay không).

3. Học sinh là người hướng dẫn

Phương pháp này bắt đầu với việc đưa ra một câu hỏi hoặc câu lệnh trong một bài học đồng bộ. Học sinh ban đầu trả lời cá nhân (ví dụ: thông qua một cuộc thăm dò ý kiến). Sau đó, các học sinh thảo luận theo nhóm trong một phòng thảo luận riêng về câu trả lời hoặc quan điểm của họ. Cuối cùng, bạn đưa học sinh trở lại phòng thảo luận chính, sau đó bạn lại gửi câu hỏi hoặc câu lệnh tương tự. Sau câu trả lời (có thể hơi khác so với kết quả đầu tiên), bạn có thể đưa ra lời giải thích bổ sung nếu muốn.

4. Làm việc nhóm

Bạn cũng có thể giao bài tập nhóm cho học sinh trực tuyến. Bạn có thể truyền đạt bố cục nhóm và bài tập trong khóa học Toledo hoặc trong một bài học đồng bộ. Các nhóm có thể tự tổ chức. Đưa ra hướng dẫn rõ ràng và hướng trả lời các câu hỏi. Thật tuyệt nếu bạn cũng cung cấp cho sinh viên các đề xuất về các công cụ mà họ có thể sử dụng để tương tác, chẳng hạn như Skype for Business hoặc Zoom để trao đổi và các công cụ khác như Google Tài liệu hoặc Google Trang tính.

Bạn cũng có thể cung cấp thời gian và không gian (ảo) để học sinh có thể trả lời trực tiếp bài tập hoặc trả lời trên giấy, ví dụ như trong Blackboard Collaborate, bạn có thể chuẩn bị một vài phòng thảo luận nhỏ để học sinh tự sử dụng. Bạn cũng có thể sử dụng khoảng thời gian này để giải quyết các câu hỏi hoặc thắc mắc, chẳng hạn như bằng cách cung cấp một phòng thảo luận chung để trả lời câu hỏi hoặc tự mình tham gia các phòng thảo luận khác nhau.

Hình thức bổ sung: quan sát của học sinh

Trong hình thức bổ sung của sự tương tác giữa học sinh với nhau, học sinh không tham gia tích cực vào tương tác mà quan sát các học sinh khác tương tác với nhau. Mặc dù học sinh không tự mình tham gia vào tương tác, nhưng hình thức học tập này có thể thú vị vì có nhiều thời gian để quan sát, phản ánh một cách trung lập và nhìn bằng cái nhìn tổng thể về những gì đang diễn ra giữa các học sinh khác.

Điều này có thể được thực hiện trong các nhóm nhỏ, nơi giáo viên giao cho người quan sát một nhiệm vụ rõ ràng, chẳng hạn như có thể trả lời các câu hỏi thể hiện quan điểm nhất định, đưa ra phản hồi cho bạn chung lớp, thể hiện phản ánh có thể phát sinh, v.v. tạo ra sự thay đổi vai trò.

Bạn cũng có thể áp dụng hình thức này trong một nhóm lớn, chẳng hạn như thông qua một cuộc tranh luận hoặc thảo luận được tuân theo trên cơ sở nguyên tắc fishbowl. Trong phương pháp làm việc này, một vài học sinh được chỉ định tiến hành thảo luận (có hoặc không có các nhân vật và ý kiến được chỉ định). Các học sinh khác là khán giả và lắng nghe cuộc thảo luận, có thể tập trung vào một nhân vật hoặc ý kiến nào đó. Các sự hoán đổi vai trò có thể được thực hiện vào những thời điểm đã định với khán giả trong cuộc thảo luận và phải tiếp tục ở nơi mà ý kiến/ quan điểm trước đó đã dừng lại hoặc bị bí ý tưởng.